De meest recente versie van de Creatieve Commons Licenties – Versie 3.0 – is nu ook beschikbaar in een versie die aangepast is aan het Nederlandse auteursrecht. Hieronder een korte beschrijving van de voornaamste verschillen ten opzichte van de vorige versie van de licenties op een rij:
Specifieke clausule met betrekking tot collectieve beheersorganisaties
Versie 3.0 van de licenties verheldert de samenhang tussen het gebruik van CC licenties en het collectieve rechtenbeheer. De clausule regelt drie verschillende situaties:
- Niet voor afstand vatbare heffingsregelingen (bijvoorbeeld thuiskopieën). Omdat het auteursrecht auteurs niet toestaat van deze regelingen afstand te doen geven de licenties duidelijk aan dat de auteur deze rechten bij zowel commercieel en niet-commercieel gebruik behoudt.
- In het geval van voor afstand vatbare heffingsregelingen (bijvoorbeeld leenrechten) en bij het collectief rechtenbeheer als zodanig wordt er een verschil gemaakt tussen de licenties die commercieel gebruik van het werk toestaan en de licenties die dit niet doen.
- In het geval van licenties die commercieel gebruik wel toestaan (BY; BY-SA; BY-ND), doet de auteur afstand van zijn recht op vergoedingen bij zowel commercieel als niet-commercieel gebruik van het werk. In het geval van licenties die commercieel gebruik niet toestaan (BY-NC-ND; BY-NC; BY-NC-SA), doet de auteur afstand van zijn recht op vergoedingen alleen bij niet-commercieel gebruik van het werk. De auteur behoudt zich het recht voor om vergoedingen te innen (zelfstandig of door middel van een collectieve beheersorganisatie) bij commercieel gebruik van het Werk.
Afstand van het databankenrecht
Na veel discussie over het Europese sui generis databankenrecht is besloten om dit recht onder het bestek van de CC licenties te doen vallen. De definitie van Werk omvat de databank in de zin van de Databankenwet, maar alleen voor zover deze databank beschermd wordt krachtens de toepasselijke wet in de jurisdictie van de Gebruiker. Dat wil zeggen dat in landen waar geen sui generis databankenrecht bestaat de databank niet wordt beschermd (tenzij die aan de criteria van het auteursrecht voldoet) en dus onbeperkt kan worden gebruikt. Daarnaast doet de Licentiegever in alle landen waar het sui generis databankenrecht wel bestaat afstand van deze rechten. Als gevolg hiervan kan de databank ook in deze landen onbeperkt worden gebruikt (tenzij die aan de criteria van het auteursrecht voldoet). Dit is met name met het oog op de uitwisseling en het gebruik van grote wetenschappelijke databases zinvol omdat dit een level playing field tussen wetenschappers in verschillende rechtssystemen schept.
‘Geen Goedkeuring’ Clausule
Dat een persoon van de naamsvermeldingvereiste van een CC licentie geen misbruik mag maken om een associatie of verwantschap met de licentiegever of de auteur incorrect te doen rijzen of te impliceren, is vanaf het begin impliciet in de licenties geweest. Aangezien de licenties een steeds grotere aantal prominente auteurs, kunstenaars en bedrijven aantrekt, is het nu in versie 3.0 van de licenties expliciet gemaakt dat er voor de licentiegever of de licentiehouder geen verwarring over deze kwestie mag zijn.
Meer duidelijkheid met betrekking tot de morele rechten
Versie 3.0 van de licenties bepaalt dat waar als gevolg van de zogenaamde morele rechten het maken van afgeleide werken toegestaan is (BY; BY-SA; BY-NC-SA; BY-NC), het maken van zulke afgeleide werken moet geschieden met inachtneming van het morele recht van de Maker om zich te verzetten tegen elke misvorming, verminking of andere aantasting van het werk, welke nadeel zou kunnen toebrengen aan de eer of de naam van de Maker of aan zijn waarde in deze hoedanigheid. In de 3.0 licenties wordt nu duidelijk aangegeven dat deze plicht alleen in landen (zoals Nederland) van toepassing is waar de Maker op grond van de wet, geen afstand van dit morele recht kan doen.
Naamsvermelding GelijkDelen – Open Content Licentie Compatibiliteit
De Naamsvermelding GelijkDelen Licentie 3.0 biedt nu de mogelijkheid om een afgeleid werk onder een ‘Creative Commons compatibele licentie’ te verspreiden. Een ‘CC compatibele licentie’ is een licentie die voorkomt op de lijst van licenties (beschikbaar op creativecommons.org/compatiblelicences) die aangemerkt worden als zijnde vrijwel gelijk aan de betreffende CC licentie. Op dit moment zijn er nog geen CC compatible licenties, maar de bepaling is ingevoerd om de weg voor compatibiliteit tussen verschillende veel gebruikte open content licenties vrij te maken. Een belangrijke kandidaat voor compatibiliteit met de Naamsvermelding GelijkDelen licentie is de door Wikipedia gebruikte GFDL licentie.
Van ‘generieke’ naar ‘unported’ licentie
Al eerder dit jaar zijn de unported CC licenties in versie 3.0 uitgekomen. Naast de unported licenties bestaan er ook aan het Amerikaanse recht aangepaste CC licenties in versie 3.0. Voor de introductie van de 3.0 licenties werden deze twee functie door de zogenaamde ‘generieke’ licenties vervuld. In tegenstelling tot de ‘generieke’ licentie die voornamelijk op het Amerikaanse recht was gebaseerd, is de ‘unported’ licentie gebaseerd op de internationale verdragen op het gebied van auteursrecht en naburige rechten (zoals de Bern en de Rome Conventies). Het is echter niet de bedoeling dat deze ‘unported’ licentie gebruikt wordt in landen waar een vertaling van de CC licentie beschikbaar is. De ‘unported’ licentie is uitsluitend bedoeld voor landen die nog over geen eigen vertaling beschikken en we raden Nederlandse auteurs dan ook af gebruik te maken van de ‘unported’ licenties.
Verduidelijkingen ten behoefte van Debian & het Massachusetts Institute of Technology (MIT)
Tot slot omvat Versie 3.0 van de licenties wat minder belangrijke verduidelijkingen aan de taal van de licenties om rekening met de zorgen van Debian en MIT te houden. Meer informatie over deze (en de hierboven beschreven) veranderingen zijn in dit achtergrondartikel op de Amerikaanse Creative Commons website te vinden
Eén gedachte over “Nieuw: Versie 3.0 van de licenties”