Wikiwijs. Onderwijs met CC-BY

Gisteren (14 december) lanceerde minister Plasterk voor het oog van een paar honderd docenten officieel Wikiwijs, educatief contentplatform voor het basis- en voortgezet onderwijs. Na de gratis schoolboeken worden nu ook stappen gezet naar gratis digitale leermiddelen, waarvan de bedoeling is dat docenten het materiaal grotendeels zelf gaan maken en arrangeren.

Vooropgesteld: het is mooi dat dit initiatief daadwerkelijk van de grond is gekomen. Maar met de lancering wordt het ook spannend.  Onder meer door de lastige regelgeving rond auteursrecht.

Wikiwijs maakt gebruik van een Creative Commonslicentie. De meest liberale bovendien: CC-Naamsvermelding. Het educatieve materiaal dat op Wikiwijs te vinden is mag door iedereen worden hergebruikt, gedeeld, gekopieerd, bewerkt en worden benut om geld aan te verdienen zolang de naam van de maker wordt genoemd. ‘Helemaal gratis’, benadrukte Plasterk nog eens.

Maar zo simpel is het niet. Dat bleek ook maar weer uit een workshop die CC-NL bij de lancering mocht geven.

Het grootste risico zit ‘m in het materiaal dat wordt gebruikt (door docenten of welke contentmaker dan ook) om het lesmateriaal te maken. Zolang een docent uitsluitend eigen materiaal gebruikt, is er auteursrechtelijk niets aan de hand. Maar in de praktijk wordt vaak enthousiast gebruik gemaakt van fragmenten uit bestaande lesmethoden, van filmpjes van YouTube en van allerhande content die Google voor de docent vindt. En daar zit volop beschermd materiaal tussen dat door de rechthebbende niet is vrijgegeven om in open leermateriaal gebruikt te worden.

Gelukkig is de waarschuwing in de disclaimer van Wikiwijs duidelijk: “Op grond van de Auteurswet heeft een inbreuk op auteursrechten een geldboete of gevangenisstraf tot gevolg.” Daarbij wordt terloops gemeld dat Wikiwijs en haar initiatiefnemers geen verantwoordelijkheid aanvaarden voor de op Wikiwijs geplaatste content.

Reden genoeg voor docenten om zich alvorens content te plaatsen toch even te verdiepen in de beginselen van het auteursrecht. Maar voor kennis over het auteursrecht is het op de Wikiwijswebsite spitten in de FAQs en in links naar onder meer Kennisnet en naar deze website. We zullen er de komende tijd aan gaan werken om de belangrijkste auteursrechtelijke vragen waar docenten tegenaan kunnen lopen op rij te zetten en te beantwoorden. Voor nu verwijzen we graag door naar onze checklist ‘De eerste keer‘.