Het blog van Marco Raaphorst is een van de plekken waar de discussie woedt over wat ‘commercieel gebruik’ is en wat niet. Soit, Story mag geen onder CC-NC (niet commercieel) gelicenceerde foto’s van fotograaf Bas Bogers overnemen zonder toestemming. Maar de Amsterdam Weekly, is deze gratis Engelstalige krant in Amsterdam commercieel? En hoe zit het met de foto’s van Raaphorst zelf: werk en privé lopen door elkaar heen op het blog, dus welke licentie te kiezen?
Voor commercieel gebruik van een onder CC-NC gelicenceerd werk moet toestemming worden gevraagd aan de maker. We worden er niet moe van de verwijzen naar de zaak Curry vs Weekend, die Adam Curry succesvol won nadat Weekend zijn onder CC-NC gelicenceerde foto’s plaatste zonder toestemming. Net als de uitspraak die het Amerikaanse hof deed een bevestiging was dat het negeren van CC-licenties inbreuk is op het auteursrecht van de maker.
Maar dat beantwoord niet de vraag waar de scheidslijn ligt tussen commercieel en niet-commercieel gebruik. Vooral nu steeds meer mensen producenten worden. De veelgeprezen en soms ook verguisde Pro-Am revolutie. Die er ook voor zorgt dat verschillen tussen professionals en amateurs, en dus ook commercieel en niet-commercieel, vervagen.
Terwijl de vraag in eerste instantie zo eenvoudig lijkt: commercieel is datgene met een winstoogmerk. Story en Weekend plaatsen foto’s in een blad, met als oogpunt het aan de man (vrouw) te brengen zodat er geld in het laatje komt. Een simpel, en wel zo beleefd, telefoontje had duidelijkheid kunnen verschaffen over het plaatsten van de foto’s. Maar hoe zit het met een blog over persoonlijk leven en werk, waarop ook advertenties staan? Sinds Google ads global ging werd het voor iedereen, binnen of buiten een bedrijf makkelijk om advertentie inkomsten te verwerven.
Creative Commons internationaal is inmiddels met een vrij grote studie begonnen om de perceptie van commercieel/niet commercieel van licentiegebruikers te onderzoeken. Deze studie richt zich in eerste instantie op de Amerikaanse markt, maar er zit ook een internationale component aan. De CC licenties moeten uiteindelijk voor verschillende types content bruikbaar blijven en dat maakt het opstellen van een algemeen geaccepteerde definitie van ‘commercieel gebruik’ lastig. Dat hoeft ons natuurlijk niet te weerhouden om de discussie ook in Nederland te voeren en het CC onderzoek van munitie te voorzien. Geïnteresseerden kunnen contact op nemen met CC Nederland.
Tot die tijd, of wellicht ter voorbereiding is er een discussion paper van de voormalige Creative Commons General Counsel Mia Garlick waarin ze de discussie over wat commercieel is en wat niet wil aanzwengelen. De paper is dus geen vastgestelde richtlijn vanuit Creative Commons. Maar ontleed wel een aantal stappen om te deduceren of er sprake is van commercieel gebruik of niet. Marco Raaphorst haalt in een blogpost enkele hoofdpunten aan. En voor wie het lastig vind om na te gaan hoe onder CC gelicenceerde werk gebruikt kan worden schreef Molly Kleinman (zelfbenoemd multi purpose librarian) een aantal praktische tips. Omdat, aldus Molly, het gebruik van CC licenties in regels eenduidig lijkt, maar in praktijk lastig kan zijn.